ΠΟΛΥΚΡΙΤΟΣ

Πέντε διευθυντές ειδήσεων των πέντε μεγαλύτερων ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών της χώρας οι οποίοι καθημερινά, άλλος λιγότερο κι άλλος περισσότερο, αποβλακώνουν τους θεατές με δελτία «μη-ειδήσεων», ζητούν να ανοίξει άμεσα η συζήτηση για το Άρθρο 15 του Συντάγματος ώστε να μπορούν να λειτουργούν περισσότερο ελεύθερα (!), χωρίς κανένα φραγμό και έλεγχο, απαιτώντας ίση μεταχείριση με τις εφημερίδες και την έντυπη ενημέρωση.

Οι πέντε σταθμοί είναι ο Alpha, το Alter, ο Ant1, το Mega, και ο Star.

Τι λέει το Άρθρο 15 του Συντάγματος; Το άρθρο αυτό ορίζει ότι « Οι προστατευτικές για τον τύπο διατάξεις του προηγουμένου άρθρου δεν εφαρμόζονται στον κινηματογράφο, τη φωνογραφία, τη ραδιοφωνία, την τηλεόραση και κάθε άλλο παρεμφερές μέσο μετάδοσης λόγου ή παράστασης» και ότι «Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους». Το Άρθρο 15 μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.

Αυτούς λοιπόν τους περιορισμούς δεν τους θέλουν τα ιδιωτικά κανάλια και ζητούν να ισχύσει και για την τηλεόραση το καθεστώς που ορίζει το Άρθρο 14 του Συντάγματος, ότι

«Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του . . .», ότι «Ο τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε προληπτικό μέτρο απαγορεύεται», κλπ.

Ολόκληρο το Άρθρο 14 είναι εδώ.

Είμαι ένας φιλελεύθερος πολίτης και απορρίπτω τον κρατικό έλεγχο στη ζωή μου και στις επιλογές που κάνω. Όμως, για να επιλέγω σωστά, απαιτώ την ελεύθερη, πλουραλιστική πληροφόρηση και θέλω να υπάρχουν θεσμοί και νόμοι που διασφαλίζουν αυτό το δικαίωμα. Η πλουραλιστική πληροφόρηση που επιζητώ, για να είναι εφικτή, πρέπει από κάπου να εξασφαλίζεται η συμμετρία στις δυνατότητες των κάθε λογής πηγών που με πληροφορούν, ώστε οι πηγές αυτές να μπορούν να υφίστανται και να λειτουργούν. Κύριες πηγές πληροφόρησης είναι ο ελεύθερος προφορικός και γραπτός λόγος του κάθε πολίτη, η έντυπη δημοσιογραφία και η ραδιοτηλεόραση. Για τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, αυτή η συμμετρία δυνατοτήτων δεν υφίσταται διότι υπάρχουν εμπόδια οικονομικής και τεχνικής φύσεως. Τα οικονομικά εμπόδια αφορούν στο υψηλό κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας ενός σταθμού ραδιοφώνου ή τηλεόρασης και τα τεχνικά σχετίζονται άμεσα με τον περιορισμένο αριθμό συχνοτήτων που μπορούν να διατεθούν για ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές. Έτσι, ενώ ο καθένας μπορεί να τυπώσει ακόμη και μια μονοσέλιδη εφημερίδα και να την μοιράσει στους περαστικούς ενός κεντρικού δρόμου, δεν διαθέτει τις οικονομικές και τεχνικές προϋποθέσεις για να μεταδώσει το μήνυμα του μέσα από το μικρόφωνο των ραδιοτηλεοπτικών καναλιών. Για τους λόγους αυτούς, οι θεσμοί και οι νόμοι της χώρας δεν απαιτούν προηγούμενη άδεια για έκδοση εφημερίδας, ενώ αυτό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εγκατάσταση ενός σταθμού τηλεόρασης.

Γνωρίζω ότι η σημερινή τεχνολογία ανοίγει ορμητικά νέους δρόμους επικοινωνίας και η καινοτομία μεγεθύνει δραματικά τα πλουραλιστικά χαρακτηριστικά της πληροφόρησης. Οι ψηφιακές εκπομπές πολλαπλασιάζουν τον αριθμό των καναλιών που μπορούν να διατεθούν από το δημόσιο πόρο των συχνοτήτων. Τα Blog και τα Podcast αλλάζουν με τρομακτική ταχύτητα τους όρους μετάδοσης της πληροφορίας και των ιδεών και σίγουρα τα νομικά πλαίσια που καθορίζουν τους κανόνες της πληροφόρησης πρέπει να προσαρμόζονται στις εποχές και αυτή η συζήτηση πρέπει να γίνει. Όμως το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί σήμερα είναι να δοθεί στους ιδιωτικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς η ελευθερία να εκπέμπουν χωρίς φραγμούς καταργώντας τα πλαίσια που ορίζει το άρθρο 15 του Συντάγματος. Αν σκεφθούμε ότι, δυστυχώς, ο νεοέλληνας δεν διαβάζει τίποτα και «ενημερώνεται» αποκλειστικά από τα σκουπίδια των προγραμμάτων της τηλεόρασης, η προοπτική της άρσης των φραγμών που θέτει το Σύνταγμα οδηγεί σε ένα αποκρουστικό τηλεοπτικό τοπίο κακογουστιάς, κιτρινισμού και παραπληροφόρησης, με άμεσες συνέπειες στην ίδια την λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών της χώρας.

Λέει ένας εκπρόσωπος των καναλιών: «Οι συχνότητες κατά την άποψη μου δεν είναι δημόσιο αγαθό. Το μόνο δημόσιο αγαθό είναι η ενημέρωση» (!).

Αυτά είναι σοφιστείες της δεκάρας, διότι βέβαια η ενημέρωση δεν είναι δημόσιο αγαθό αλλά διαρκές και ανεξάντλητο δικαίωμα του πολίτη το οποίο καταπατάται καθημερινά από τα δελτία των «μη-ειδήσεων» των σταθμών, ενώ απεναντίας ο περιορισμένος αριθμός συχνοτήτων του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος είναι οπωσδήποτε δημόσιος πόρος και δημόσιο αγαθό όπως κάθε βιβλίο εισαγωγής στην οικονομική θεωρία διδάσκει.

Για την ώρα η συμβουλή παραμένει: μη βλέπετε τα «δελτία ειδήσεων» των ελληνικών ιδιωτικών σταθμών. Προτιμάτε το CNN και έτσι τουλάχιστον βελτιώνετε τα Αγγλικά σας!